- Σοξονίας - Κοβούργου - Γκότα
- (Sachsen - Coburg - Gotha). Πλάγιος κλάδος των Βεττίνων που σχηματίστηκε το 1826 όταν, αφού έσβησε τον προηγούμενο χρόνο ο κλάδος Σαξονίας - Κοβούργου - Άλτενμπουργκ, ο δούκας Ερνέστος A’ της Σαξονίας - Κοβούργου -Ζάαλφελντ, ύστερα από συμφωνία με άλλους κλάδους της δυναστείας παραχώρησε το Ζάαλφελντ και πήρε το Γκότα. Η οικογένεια απόχτησε παγκόσμια φήμη με τους πετυχημένους γάμους που έκανε και τους θρόνους που κατέλαβε μέσα σε λίγες δεκαετίες. Η Βικτωρία παντρεύτηκε το δούκα του Κεντ και έγινε μητέρα της Βικτωρίας, η οποία έγινε (1837) βασίλισσα της Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας και, αφού παντρεύτηκε τον εξάδελφο της Αλβέρτο, γέννησε πολλά αγόρια και κορίτσια μεταξύ των οποίων και τη Βικτωρία, που έγινε αυτοκράτειρα της Γερμανίας, τον Εδουάρδο Z’ που διαδέχτηκε τη μητέρα του και είναι ο προπάππος της σημερινής βασίλισσας της Αγγλίας, τον Αλφρέδο, που διαδέχτηκε το θείο του Ερνέστο B’ στο δουκάτο της Σαξονίας- Κοβούργου - Γκότα και το Λεοπόλδο, που διαδέχτηκε το θείο του Αλφρέδο στο ίδιο δουκάτο και διώχτηκε από το θρόνο του με τη γερμανική επανάσταση του 1918. Ο μικρότερος αδελφός του Ερνέστου A’, Λεοπόλδος A’, άνθρωπος καλλιεργημένος και έξυπνος, που δεν έγινε βασιλικός σύζυγος της Αγγλίας εξαιτίας του πρόωρου θανάτου της συζύγου του (1817) Καρλόττας του Αννόβερου, κληρονόμου του βρετανικού θρόνου, έγινε το 1831 βασιλιάς του Βελγίου, το οποίο απόχτησε τότε την ανεξαρτησία του, και ίδρυσε τη δυναστεία που βασιλεύει ακόμα. Ο γιος του Λεοπόλδος B’ έγινε επίσης βασιλιάς του Κογκό (1885-1909) και η κόρη του Καρλόττα έγινε αυτοκράτειρα του Μεξικού από το 1864 ως το 1867. Από έναν άλλο αδελφό του Ερνέστου A’, το Φερδινάνδο, γεννήθηκε ένας άλλος Φερδινάνδος (πέθανε το 1885) που, με το γάμο του με τη Μαρία B’ της Πορτογαλίας, έγινε βασιλικός σύζυγος της χώρας αυτής, και οι γιοι .του και ανιψιοί του βασίλευσαν έως ότου μια επανάσταση κήρυξε τη δημοκρατία (1910). Τέλος, ένας τρίτος Φερδινάνδος, ανιψιός από πατέρα του Φερδινάνδου της Πορτογαλίας, έγινε το 1885 ηγεμόνας της Βουλγαρίας και αργότερα, το 1908, βασιλιάς. Παραιτήθηκε το 1918 υπέρ του γιου του Βόρη Γ’, μετά το θάνατο του οποίου (1943) ανέβηκε στο θρόνο ο ανήλικος γιος του Συμεών, που εκθρονίστηκε μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους κομμουνιστές. Ο οίκος Σαξονίας - Κοβούργου - Γκότα διατηρεί σήμερα μόνο δύο θρόνους: της Μεγάλης Βρετανίας (όπου όμως πήρε το όνομα της δυναστείας του Ουίνδσορ) και του Βελγίου· ωστόσο το 19o αι. αποτελούσε μια εξαιρετική περίπτωση οικογένειας με επιτυχείς προεκτάσεις προς τους θρόνους άλλων χωρών, ξεπερνώντας σ’ αυτό άλλες βασιλικές οικογένειες που προσπάθησαν με γάμους ή με την ευκαιρία της ίδρυσης νέων κρατών ή της ανατροπής παλιών δυναστειών, να επιβάλουν κλάδους από τον οίκο τους (Μπωαρναί - Λόυχτενμπεργκ, Βοναπάρτη, Βαυαρίας, Χοεντσόλερν).
Dictionary of Greek. 2013.